List prezesa Instytutu Sportu i Nauki. Podsumowanie 2019.

Poznań, 06.01.2020 r.

Szanowni Państwo,

za nami rok 2019 – rok pełen wyzwań, realizacji założeń, i w końcu ich weryfikacji. Niezmiennie kierunek działań Instytutu Sportu i Nauki wyznacza przyjęta przez nas misja – umożliwić młodym zawodnikom spełniać olimpijskie marzenia. Olimpijskie marzenie rozumiane dosłownie jako osiągnięcie mistrzostwa sportowego zwieńczonego zwycięstwem podczas Igrzysk, ale także (a może przede wszystkim) rozumiane w szerszym kontekście działań kształtujących kulturowe, społecznie i systemowe warunki dla rozwoju przyszłych pokoleń, którym wartości olimpijskie będą bliskie są na co dzień.

Miniony rok w rozwoju Akademii Piłkarskiej przy Instytucie pozwolił sprawdzić kolejne rozwiązania dydaktyczne, szkoleniowe i organizacyjne. Wierzymy, że solidna praca u podstaw, z dziećmi i młodzieżą, zaowocuje w przyszłości społeczeństwem, któremu bliższa będzie kultura fizyczna. Wśród dzieci do 12 roku życia, poza monitorowaniem rozwoju biologicznego, wprowadzono dodatkowo ocenę postawy ciała, rozwoju zdolności poznawczych kluczowych dla uprawiania sportu, rozwoju podstawowych umiejętności ruchowych i sprawności fizycznej. W dalszym ciągu zacieśniając współpracę z rodzicami w wychowaniu sportowym dzieci, organizowane były dla nich warsztaty z gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej (po których nagrano filmy instruktażowe dla wybranych ćwiczeń), kontynuowano problematykę żywienia dziecka, a także zajęcia grupowe z psychologiem, w trakcie których rodzice mogli świadomie rozwijać kompetencje w zakresie wspierania dziecka, odnalezienia swojej roli w procesie szkolenia sportowego i dobrych praktyk kibicowania, które jest dopingujące. Efektem współpracy rodziców, psychologa i trenerów jest powstały Kodeks Rodzica Dziecka-Sportowca, który wyznacza standardy dobrych praktyk w wspieraniu dziecka. Wiemy, że rodzice pragną czynić dobre rzeczy dla swoich dzieci, jesteśmy szczęśliwi, kiedy możemy wskazywać skuteczne rozwiązania. Jest to też pierwszy rok, podczas którego wprowadzono wewnętrzne rozgrywki w Akademii Piłkarskiej w oparciu o rozwój biologiczny dziecka. Na rok 2020 przygotowano kolejny etap rozgrywek wewnętrznych, podczas których młodzi sportowy będą grupowani względem dodatkowych kryteriów: rozwoju umiejętności poznawczych i podstawowych umiejętności ruchowych. Podejmowane wyzwania mają na celu, w wieku przed selekcyjnym, stworzyć dziecku optymalne warunki do rozwoju motorycznego. Założenie szkoleniowe Akademii Sportowych ISiN zostały poddane weryfikacji naukowej, czego efektem jest powstała praca magisterska Moniki Firkowskiej pt. „Analiza współzależności pomiędzy szybkością reagowania a umiejętnościami ruchowymi u dzieci w wieku 5-7 lat, w kontekście wieku metrykalnego i biologicznego”.  Pierwsze wnioski zostały wyciągnięte, jednak dalsze badania w tym obszarze są konieczne i będę one kontynuowane przez zespół Instytutu Sportu i Nauki także w roku 2020 i kolejnych latach.

Kontynuowaliśmy współpracę z klubem LKS Budowlani-Całus Nowy Tomyśl, która zaowocowała 9 medalami Mistrzostw Polski w różnych kategoriach wiekowych, drugim miejscem w Systemie Sportu Młodzieżowego wśród klubów podnoszenia ciężarów, czwartym miejsce w Drużynowych Mistrzostwach Polski oraz 3 miejsce w Indywidualnym Pucharze Polski Mężczyzn Piotra Kudłaszyka. Ponadto, sztangiści z Nowego Tomyśla uczestniczyli zajmując czołowe lokaty (1 medal – srebrny) w Mistrzostwach Europy do lat 20 i 23, Mistrzostwach Świata Juniorów do lat 20, Mistrzostwach Europy Seniorów. Długoletnia współpraca zakłada przygotowanie czołowych juniorów i młodzieżowców do Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, a utalentowanych młodzików do Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles. Instytut Sportu i Nauki wprowadził również  monitorowanie rozwoju biologicznego i umiejętności poznawczych w Akademii Bramkarskiej Artura Bartkowiaka czy współpracował z reprezentantami krajów (Litwy i Polski) w squashu i hokeju na trawie, a także licznym gronem sportowców niereprezentujących na chwilę obecną barw narodowych.

Rozpoczęta w roku 2019 i dalej rozwijana w roku 2020 będzie współpraca z reprezentacją Polski do lat 15 i 17 w podnoszeniu ciężarów, gdzie wprowadzone zostały nowe metody treningowe, które już w tym roku zaowocowały medalami Mistrzostw Europy. Podnoszenie ciężarów jest dyscypliną silnie współpracującą z Instytutem Sportu i Nauki, jesteśmy zaangażowani w rozwój dyscypliny w Polsce. W grudniu minionego roku, m. in. Instytut Sportu i Nauki zorganizował i przeprowadził dla Wielkopolskiego Związku Podnoszenia Ciężarów kursokonferencje metodyczno-szkoleniową dla instruktorów i trenerów. W tej kwestii pozostajemy nieustanie gotowi do współpracy również z innymi związkami sportowymi.

Można powiedzieć, że rok 2019 był dla Gabinetów Specjalistycznych przy Instytucie Sportu i Nauki rokiem dedykowanym osobom starszym. W okresie letnim wspólnie z Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych Miasta Poznań zorganizowaliśmy cykl bezpłatnych badań sprawności fizycznej i konsultacji fizjoterapeutycznych dla osób po 65 roku życia. Ponadto, przygotowany został program Fizjoterapia 65+, w którym zrównoważony został udział indywidualnych terapii fizjoterapeutycznych z zajęciami grupowymi, które są odpowiedzią na potrzeby społeczne i zdrowotne współczesnych seniorów. Dobór środków terapeutycznych dla danej grupy seniorów oparty jest o przeprowadzany każdorazowo przed rozpoczęciem 8-tygodniowego programu badań podmiotowych i przedmiotowych, które pozwalają na dobór bezpiecznych i efektywnych rozwiązań terapeutycznych. Działania na rzecz osób starszych wpisują się w projekt „Aktywnej Rodziny” zapoczątkowany w 2018 r.

Rok 2020 rozpoczniemy od współfinansowanych przez Instytut Sportu i Nauki badań postawy ciała u dzieci w młodszym wieku szkolnym (7-12 lat), w tym celu jeszcze przed końcem semestru zimowego rozpoczną się akcje promujące naszą inicjatywę w wybranych poznańskich szkołach. W odpowiedzi na rezultaty badań przygotowane zostaną profilowane zajęcia z gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej dla dzieci o podobnych błędach postawy/zespołach błędów postawy. Szczegółowe informacje zostaną opublikowane na stronie Instytutu wkrótce.

Raport Najwyższej Izby Kontroli nie pozostawił złudzeń. Deregulacja zawody trenera z 2013 r. sprawiła, że liczba trenerów pracujących w sporcie wyczynowym wzrosła w ciągu 3 lat (2015-2018) ponad dwukrotnie – z ponad 10 tys. do 25 tys. osób, jednak funkcjonujący w tych latach system kształcenia i doskonalenia zawodowego trenerów nie zapewnił w pełni wykwalifikowanej kadry trenerskiej. Funkcjonujący obecnie system nadawania kwalifikacji trenerskich sprawia, że obniża się jakość kształcenia, a braki w wiedzy, umiejętnościach i kompetencjach trenerów mogą być groźne dla zawodników. Dodatkowo liczba absolwentów z dyplomem AWF w latach akademickich 2014/2015-2016/217 zmniejszyła się o ok. 13%. Brak popytu na doskonalenie trenerów sprawił, że na większości szkół wyższych kształcących na kierunkach związanych z kulturą fizyczną nie prowadzono zajęć dla trenerów na studiach podyplomowych. Czarę goryczy dopełnia fakt, że różne podmioty nie posiadające kwalifikacji do kształcenia trenerów nadawały tylko dokument końcowy o wymyślnej nazwie, bo rzeczywiście nie kształciły, nie podnosiły kwalifikacji. W ofercie tych podmiotów znajdowały się kursy instruktora sportu, ze swej natury praktyczne, gdzie nie wymagana była konieczność uczestnictwa w zajęciach i wykazania się umiejętnościami ruchowymi, np. na pływalni. W związku z powyżej przedstawionymi faktami Rada Naukowo-Dydaktyczna postanowiła podjąć wyzwanie organizacji w pełnym wymiarze godzinowym szkolenia dla kandydatów na instruktorów i trenerów w dyscyplinie podnoszenie ciężarów i przygotowaniu motorycznym. Kursy dla instruktorów i trenerów będę spełniały założenia Sektorowej Ramy Kwalifikacji w Sporcie, a także Międzynarodowej Rady Doskonałości Trenerskiej.

Wspomniane działania to tylko część planów na rok 2020, nie wszystkie jednak na tym etapie mogą zostać przedstawione.

Korzystając z okazji chciałbym serdecznie podziękować Monice Firkowskiej, Joannie Szurkowskiej, Katarzynie Ziółkowskiej-Szyszło, Marice Derze, Dawidowi Marchlewiczowi, Krzysztofowi Karpowiczowi, Tomaszowi Garsztce, Dominikowi Kaczmarkowi, Marcinowi Lampe i Bartoszowi Rybackiemu za wkład w rozwój Instytutu Sportu i Nauki. Dziękuję.

Z okazji Nowego Roku pragnę złożyć Państwu życzenia zdrowia oraz pasji i radości w osiąganiu własnych celów.

 

Z poważaniem

Bartosz Malak